This page is only available in Greek language. Click here to automatically translate this page using Google Translate

Με αφορμή τη συμμετοχή ως ομιλητής στο 33ο Πανελλήνιο Οδοντιατρικό συνέδριο με θέμα: Εξελίξεις και τάσεις στα συστήματα διαχείρισης του Οδοντιατρείου, ο Γιάννης Μπουρκέλης παραχώρησε μία συνέντευξη στο περιοδικό οδοντιατρικό βήμα.

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη τη συνέντευξη στο pdf από εδώ, στη σελίδα 12 ή στο κείμενο που ακολουθεί.

Περιοδικό Οδοντιατρικό Βήμα, τεύχος 96

Ψηφιακή Διαχείριση Οδοντιατρείου
Τα οφέλη της εφαρμογής των νέων τεχνολογιών στην οργάνωση του οδοντιατρείου

Ο χώρος της υγείας είναι ένας χώρος με τεράστια δυναμική που κατευθύνεται από την πρόοδο της ιατρικής επιστήμης και τις τεχνολογικές εξελίξεις. Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στο οδοντιατρείο μπορεί να αυτοματοποιήσει πληθώρα διαδικασιών, συμβάλλοντας καθοριστικά στην καλύτερη οργάνωση και διαχείρισή του.
Η δημιουργία ηλεκτρονικών αρχείων για κάθε ασθενή, αποτελεί το πρώτο βήμα για τη συστηματοποίηση της γνώσης που προκύπτει από την ιατρική πληροφορία.
Στο άρθρο που ακολουθεί ο αναλυτής -προγραμματιστής Η/Υ κος Ιωάννης Μπουρκέλης, μοιράζεται με τους αναγνώστες του «Οδοντιατρικού Βήματος», τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής διαχείρισης του οδοντιατρείου και μας εξηγεί ποια τεχνικά χαρακτηριστικά έχουν βαρύνουσα σημασία κατά τη διαδικασία της απόφασης αγοράς ενός λογισμικού. Από την πλευρά του, ο κος Ελευθέριος Παπαλέξης, χειρουργός οδοντίατρος, με ΜΔΕ στην Ιατρική Πληροφορική και στην Κοινωνική Οδοντιατρική και Συνεργάτης της Οδοντιατρικής Σχολής Αθηνών, επιχειρεί να διαλύσει όλα τα «σύννεφα άγνοιας» που υπάρχουν σχετικά με την λειτουργία του ηλεκτρονικού νεφελώματος του Διαδικτύου (cloud computing).

Συνέντευξη στην Ηλιάνα Γιαννούλη δημοσιογράφο

Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας και της πληροφορικής οδήγησε στην άνθιση των προσπαθειών ψηφιοποίησης των ιατρικών φακέλων των ασθενών και άνοιξε τον δρόμο για την ηλεκτρονική διαχείριση των ιατρείων. Αρχικά, τα προγράμματα δημιουργίας ηλεκτρονικών φακέλων για τους ασθενείς δεν έχαιραν μεγάλης αποδοχής από την ιατρική κοινότητα, είτε εξαιτίας της πολυπλοκότητας της χρήσης τους, καθώς δεν ήταν ιδιαίτερα φιλικά προς τον χρήστη, είτε επειδή πολλοί ιατροί δεν ήταν εξοικειωμένοι με τις τεχνολογίες πληροφορικής. Σήμερα όμως το τοπίο έχει αλλάξει άρδην, με την νέα γενιά επιστημόνων να επενδύει στις νέες τεχνολογίες και τη σχετική αγορά να εξελίσσεται διαρκώς, προσφέροντας ολοκληρωμένες «προτάσεις» διαχείρισης του οδοντιατρείου, σε προσιτές τιμές και πάνω απ’ όλα φιλικές προς τους χρήστες. Ο κος Γιάννης Μπουρκέλης μέσα από τη συνέντευξη που ακολουθεί μας βοηθά να καταλάβουμε ότι η ηλεκτρονική διαχείριση του σύγχρονου οδοντιατρείου δεν αποτελεί απλώς την μεταφορά των διαδικαστικών εφαρμογών της τεχνολογίας και της πληροφορικής στο χώρο της ιατρικής, αλλά την πιο απτή απόδειξη του πώς τα τεχνολογικά συστήματα προσφέρουν υποστηρικτικές λύσεις με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση του οδοντιάτρου κατά την καθημερινή διαχείριση των δεδομένων που αφορούν στην λειτουργία του οδοντιατρείου.

- Κύριε Μπουρκέλη, ποια είναι τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν τα ηλεκτρονικά συστήματα οργάνωσης και διαχείρισης του οδοντιατρείου;

- Πρώτα απ’ όλα είναι ευκολότερη η αρχειοθέτηση, η καταχώριση και η αναζήτηση της καρτέλας ενός ασθενούς. Δεν χρειάζεται να ανοίγεις φωριαμούς, να ψάχνεις αλφαβητικά και να βρίσκεις έναν ογκώδη χάρτινο φάκελο, τον οποίο είναι χρονοβόρο να διαχειριστείς. Ακόμη κι αν δεν θυμάσαι το επώνυμο του ασθενούς, μπορείς με οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, όπως το τηλέφωνο ή τη διεύθυνση να κάνεις αναζήτηση και να βρεις την καρτέλα του. Σε περίπτωση για παράδειγμα, που βρεις μια αναπάντητη κλήση στο ιατρείο και θέλεις να δεις ποιος ασθενής σε κάλεσε, μπορείς εύκολα και γρήγορα μέσω του αριθμού τηλεφώνου του να τον ταυτοποιήσεις.

Πρώτον λοιπόν, είναι το πλεονέκτημα της εύκολης αναζήτησης, όταν ο ασθενής επισκέπτεται για δεύτερη φορά το οδοντιατρείο. Το δεύτερο είναι ότι είναι πολύ εύκολη η διαχείριση των ραντεβού όταν έχεις ένα υπολογιστή σε αντίθεση με το ημερολόγιο, γιατί μπορείς να συσχετίσεις ένα ραντεβού με ένα συγκεκριμένο ασθενή. Έτσι, όταν ένας ασθενής προσέρχεται στο οδοντιατρείο για την προγραμματισμένη συνεδρία του, μπορείς να πας στην καρτέλα του ασθενή και να δεις πότε ήρθε πρώτη φορά, πότε ήρθε τελευταία φορά, πότε ήταν οι ενδιάμεσες επισκέψεις. Παράλληλα, το πρόγραμμα μπορεί να σε ενημερώσει αυτόματα μετά από 180 μέρες ή μετά από ένα χρόνο από την τελευταία επίσκεψη του ασθενή για την επανεξέτασή του. Ένα software τα υπολογίζει όλα αυτά μόνο του και σου εμφανίζει τις αντίστοιχες ειδοποιήσεις, σαν λίστα εργασιών σε εκκρεμότητα.

Η εύκολη διαχείριση αυτών των στοιχείων βοηθά και τα οικονομικά του ιατρείου, καθώς το πρόγραμμα σου δίνει την δυνατότητα να εξάγεις εύκολα στατιστικά στοιχεία. Μπορείς για παράδειγμα, να δεις πόσες εμφράξεις έγιναν όλο τον χρόνο και πόσες εξαγωγές. Βλέπεις, δηλαδή ποιες εργασίες έχουν περισσότερη κίνηση και ανάλογα μπορείς να ρυθμίσεις και τις παραγγελίες των υλικών. Παράλληλα, μπορείς να δεις τα έσοδα και τα έξοδα του οδοντιατρείου, ανά τρίμηνο ή ανά έτος και μάλιστα όλα αυτά οπτικοποιημένα σε γραφήματα, τα οποία σου δίνουν εύκολα και γρήγορα μια συγκεντρωτική εικόνα των οικονομικών του οδοντιατρείου.

- Σήμερα, κυκλοφορούν στην αγορά αρκετά λογισμικά διαχείρισης οδοντιατρείου. Τι θα πρέπει να σταθμίσει ο οδοντίατρος πριν επιλέξει ένα σύστημα διαχείρισης του οδοντιατρείου;

- Υπάρχουν τέσσερα βασικά στοιχεία που θα πρέπει να λάβει υπ’ όψιν ο οδοντίατρος πριν επενδύσει στην αγορά ενός οδοντιατρικού λογισμικού. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε δυνατότητα δοκιμαστικής έκδοσης. Όταν μιλάμε για software στην κοινότητα των προγραμματιστών υπάρχει η φιλοσοφία ότι το software πρέπει πρώτα να το δοκιμάσεις πριν το αγοράσεις. Δεν το αγοράζεις, επειδή το είδες σε ένα διαφημιστικό έντυπο ή σποτ. Πρέπει να «κατεβάσεις» το software, να δεις πώς λειτουργεί στην πράξη για όσο διαρκεί η περίοδος δοκιμαστικής χρήσης και να συγκρίνεις τις δυνατότητες που παρέχει σε σχέση με εκείνες που προσφέρουν άλλα αντίστοιχα λογισμικά.
Ένα στοιχείο λοιπόν, που πρέπει να πληροί για μένα το software είναι η επιχείρηση να το στηρίζει με αυτόν τον τρόπο.

Δεύτερον, θα πρέπει η καταχώριση και η διαχείριση των στοιχείων των ασθενών να είναι εύκολη. Η καρτέλα του ασθενή πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις κατηγορίες που χρειάζονται για την τήρηση ενός σωστού αρχείου ασθενούς. Επιπλέον, θα πρέπει να σου προσφέρει δυνατότητα γρήγορης και εύκολης αναζήτησης. Αν είναι εφικτό, το πρόγραμμα να μπορεί να «γλιτώνει» τον χρήστη από άσκοπη πληκτρολόγηση. Για παράδειγμα όταν καταχωρείς τα στοιχεία διαμονής του ασθενούς, πληκτρολογώντας «Α», να βλέπει ότι έχεις καταχωρίσει 100 φορές την λέξη Αθήνα και να σου την προτείνει αυτόματα.

Εξίσου σημαντική είναι η δυνατότητα εύκολης και γρήγορης διαχείρισης ραντεβού. Ένα πρότυπο ημερολόγιο, μοιάζει με το ημερολόγιο που έχει το Οutlook, παρέχοντας την δυνατότητα προβολών ανά μέρα, εργάσιμη εβδομάδα και μήνα.

Τρίτον, θα πρέπει να υπάρχει και διαχείριση οδοντιατρικών εργασιών, να μπορείς να καταχωρείς στην καρτέλα κάθε ασθενούς τι εργασίες έχουν γίνει (εμφράξεις, εξαγωγές), αλλά και το πλάνο θεραπείας, δηλαδή τι πρόκειται να γίνει, τι έχει ήδη πραγματοποιηθεί κτλ.

Το τέταρτο στοιχείο που θα πρέπει να αναζητά ο οδοντίατρος από ένα τέτοιο λογισμικό είναι η οικονομική διαχείριση του οδοντιατρείου, τουλάχιστον στο επίπεδο του ασθενούς, δηλαδή χρεώσεις και πληρωμές. Δεδομένου ότι στους οδοντιάτρους οι θεραπείες συνήθως είναι συνεχιζόμενες, ο ασθενής δεν εξοφλεί το κόστος της παρεχόμενης υπηρεσίας στην πρώτη επίσκεψη. Πληρώνει ένα μέρος και πρέπει όσο διαρκούν οι συνεδρίες με τον ασθενή να έχεις μια συνολική εικόνα της οφειλής του: πότε ήρθε, ποιες εργασίες πραγματοποιηθήκαν, τι μέρος της οφειλής αποπληρώθηκε, τι υπόλοιπο υπάρχει κ.λπ.

Αυτές είναι οι βασικές κατηγορίες δεδομένων, τις οποίες χρησιμοποιεί ο οδοντίατρος σε καθημερινή βάση και πρέπει η διαχείρισή τους να είναι εύκολη και γρήγορη. Πρόκειται με άλλα λόγια, για τις διαχρονικές – όπως συνηθίζω να λέω - απαιτήσεις από το σύστημα, υπό την έννοια ότι υπήρχαν και στα πρώτα software που βγήκαν στην αγορά και που απ’ ότι βλέπω θα συνεχίσουν να υπάρχουν και στο μέλλον.

- Πώς κρίνετε την εικόνα της αγοράς συστημάτων διαχείρισης οδοντιατρείου στην Ελλάδα; Υπάρχουν περιθώρια εξέλιξης;

- Δεν νομίζω ότι έχουμε μείνει πίσω σε σχέση με το εξωτερικό, γιατί το software είναι ένα προϊόν που θα έλεγα ότι εξελίσσεται σε κάθε χώρα και ταυτόχρονα έχεις την δυνατότητα να παρακολουθείς τι συμβαίνει αλλού, να βλέπεις ποιες τάσεις υπάρχουν στο εξωτερικό, να επισκέπτεσαι τα sites ξένων εταιρειών. Κι αυτό, γιατί το software δεν είναι ένα κλειστό σύστημα. Ο ένας δηλαδή κατά κάποιον τρόπο εκτός του ότι ανταγωνίζεται τον άλλον, βοηθάει και τον άλλον.
Ως προς το ποιες είναι οι τάσεις στο software, προς τα πού πάμε, θα έλεγα ότι η παραδοσιακή χρήση του software στον υπολογιστή, όπως την γνωρίζουμε σήμερα είναι μια τάση που πιστεύω ότι θα υπάρχει και στο μέλλον. Οι υπολογιστές ή τα δίκτυα υπολογιστών με την κοινόχρηστη βάση δεδομένων είναι εγκαταστάσεις που υπάρ- χουν ήδη κατά κόρον στα οδοντιατρεία. Πιστεύω όμως ότι στο μέλλον θα δούμε μια σημαντική ανάπτυξη και των υπηρεσιών στο cloud, αλλά και των εφαρμογών που τρέχουν σε φορητούς υπολογιστές και smart phones. Για να υιοθετηθεί το cloud στα οδοντιατρεία θα πρέπει να εξασφαλίζεται η εμπιστευτικότητα των ευαίσθητων δεδομένων που αποθηκεύονται σε απομακρυσμένους υπολογιστές.

- Είστε ο εμπνευστής και δημιουργός του Dent-O-Soft. Ποιο θα λέγατε ότι είναι το συγκριτικό του πλεονέκτημα σε σχέση με τα άλλα λογισμικά που κυκλοφορούν στην αγορά;

- Καταρχάς έχουμε δώσει μεγάλη έμφαση στη διαφάνεια. Δηλαδή, όπως σας είπα και νωρίτερα έχουμε δώσει στον χρήστη τη δυνατότητα να δοκιμάσει στην πράξη το λογισμικό, πριν το αγοράσει. Όχι μόνο δεν φοβόμαστε την αξιολόγηση, αλλά την επιζητούμε. Παρέχουμε στον χρήστη δοκιμαστική περίοδο δωρεάν χρήσης του λογισμικού, διάρκειας εξήντα ημερών και μάλιστα νομίζω ότι είμαστε και οι μόνοι που δίνουμε την ευκαιρία στον ενδιαφερόμενο να μπει στο site μας και να κατεβάσει άμεσα την δοκιμαστική έκδοση.

Το πρόγραμμα κυκλοφορεί σε τρεις εκδόσεις, οι οποίες διατίθενται έναντι διαφορετικής οικονομικής επιβάρυνσης η καθεμιά: Υπάρχει η φορητή έκδοση σε flash disk χωρίς εγκατάσταση, η συνδρομητική έκδοση που γίνεται εγκατάσταση στον υπολογιστή και η δικτυακή έκδοση για ταυτόχρονη χρήση του λογισμικού από πολλούς χρήστες. Παράλληλα παρέχουμε και υπηρεσία στο cloud για απομακρυσμένη χρήση του λογισμικού.

Ως προς το κομμάτι των δυνατοτήτων που προσφέρουμε, θα πρέπει αρχικά να αναφέρω ότι έχουμε δημιουργήσει ένα πολύ εύχρηστο ημερολόγιο που μοιάζει αρκετά με εκείνο του Οutlook.
Ιδίως στις περιπτώσεις που ένας οδοντίατρος έχει περισσότερες από μια έδρες ή σε περιπτώσεις πολύ-οδοντιατρείων όπου υπάρχουν περισσότεροι από ένας γιατροί ή έδρες, η διαχείριση των ραντεβού είναι πολύ εύκολη.

Επίσης, προσπαθήσαμε να περιορίσουμε αισθητά τον χρόνο πληκτρολόγησης κι αυτό μπορεί να το καταλάβει κάποιος μόνο χρησιμοποιώντας την εφαρμογή και καταχωρώντας δεδομένα. Για παράδειγμα στην καρτέλα του ασθενούς, όταν ο χρήστης καταχωρεί δεδομένα που επαναλαμβάνονται, το πρόγραμμα σου προβάλλει αυτόματα τις επιλογές συμπλήρωσης.

Επιπλέον, έχουμε και μια λειτουργία, η οποία προλαμβάνει τις διπλο-εγγραφές, δηλαδή σε περίπτωση που ένας ασθενής έχει έρθει στο οδοντιατρείο πριν από τέσσερα- πέντε χρόνια και δεν θυμάσαι αν του έχεις ανοίξεις καρτέλα, την ώρα που πας να ανοίξεις την καρτέλα και πληκτρολογείς το επώνυμο του ασθενούς, το πρόγραμμα το αναγνωρίζει και εμφανίζεται σχετική ειδοποίηση στην οθόνη σου.

Ένα συγκριτικό πλεονέκτημα του προγράμματος είναι μια καινούρια δυνατότητα που δημιουργήσαμε τώρα και έχει να κάνει με τα έσοδα και τα έξοδα του οδοντιατρείου. Με την δυνατότητα αυτή, μέσα σε ένα παράθυρο εμφανίζονται συγκεντρωμένα όλα τα έσοδα από τους ασθενείς, τα έξοδα προς τους προμηθευτές και τους οδοντοτεχνίτες, τα λειτουργικά έξοδα του ιατρείου, κι όλα αυτά συνοδεύονται και από τα αντίστοιχα γραφήματα.
Επειδή όμως το να μιλάω εγώ για το λογισμικό που έχω φτιάξει μπορεί να μην εκλαμβάνεται ως αντικειμενική άποψη, καλώ τους αναγνώστες σας να μπουν στο site μας, να «κατεβάσουν» την δοκιμαστική έκδοση και να δουν μόνοι τους τα πλεονεκτήματα που έχει το πρόγραμμα.

- Υπάρχει δυνατότητα εξατομίκευσης του προγράμματος, ανάλογα με τις απαιτήσεις του κάθε χρήστη;

- Εμείς έχουμε μια έκδοση συγκεκριμένη, με standard εφαρμογές, οι οποίες είναι ίδιες για όλους. Να δημιουργήσουμε μια εφαρμογή, η οποία θα είναι διαθέσιμη μόνο για έναν χρήστη είναι κάτι που δεν το εφαρμόζουμε. Ωστόσο, παίρνουμε feedback από τους χρήστες του λογισμικού και τα σχόλια αυτά τα λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας για να βελτιώσουμε το πρόγραμμα. Για παράδειγμα, παλαιότερα δεν είχαμε περιοδοντόγραμμα. Κάποιοι περιοδοντολόγοι μας το επεσήμαναν και το υλοποιήσαμε. Αυτές όμως οι προσαρμογές που κάνουμε στο πρόγραμμα είναι διαθέσιμες σε όλους. Αυτή είναι και η ουσία της διαδραστικότητας με τους χρήστες. Κάποιος μας γνωστοποιεί κάποια εφαρμογή που θα τον εξυπηρετούσε στο πρόγραμμα κι εμείς την υλοποιούμε, κάνοντάς την όμως «ανοικτή» σε όλους, ώστε κάποιος που δεν είχε συνειδητοποιήσει μέχρι εκείνη τη στιγμή ότι αυτό θα του ήταν χρήσιμο, να επωφεληθεί άμεσα. Ιδίως όταν κάποια αιτήματα συμπίπτουν μεταξύ τους και προέρχονται από δυο- τρεις διαφορετικούς χρήστες, δίνουμε προτεραιότητα στην υλοποίησή τους. Οπότε ναι, υπάρχει δυνατότητα εξατομίκευσης και βελτιστοποίησης των υπαρχουσών εφαρμογών, αλλά αυτές γίνονται για όλους τους χρήστες και μάλιστα χωρίς επιπλέον κόστος.

- Υπάρχουν ακόμα αρκετοί οδοντίατροι που διστάζουν να επενδύσουν στις νέες τεχνολογίες και επιμένουν στους παραδοσιακούς ογκώδεις χάρτινους φακέλους ασθενών, εκτιμώντας ότι αυτός είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για να διαφυλάξουν τα αρχεία των ασθενών τους. Υπάρχει κίνδυνος να χάσουμε όλα τα δεδομένα μας χρησιμοποιώντας ένα οδοντιατρικό λογισμικό και πώς μπορούμε να θωρακιστούμε απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο;

- Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, ο κίνδυνος απώλειας των δεδομένων, είναι 100%. Άλλωστε, αυτό είναι κάτι που το έχω επισημάνει επανειλημμένα. Το θέμα είναι το πότε. Ο σκληρός δίσκος κάποια στιγμή θα παρουσιάσει πρόβλημα, αυτό είναι βέβαιο. Οπότε, πρέπει να κρατάμε καθημερινά αντίγραφα ασφαλείας (back-up). Τo δικό μας software έχει σαν εφαρμογή τη δυνατότητα αντιγράφου ασφαλείας. Είναι απλό, πατάς το αντίστοιχο εικονίδιο και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα (ή και λίγο παραπάνω) ανάλογα με τον όγκο των δεδομένων δημιουργείται αντίγραφο από όλες τις βάσεις δεδομένων. Οπότε και να πάθει κάτι το usb stick ή η εφαρμογή στο σκληρό δίσκο, η επανεγκατάσταση είναι πολύ εύκολη.
Αν έχεις προνοήσει και έχεις κρατήσει αντίγραφα ασφαλείας, έχεις όλα τα δεδομένα πίσω. Οπότε χρειάζονται: συχνά αντίγραφα ασφαλείας, κι αν έχεις υπολογιστή ο οποίος είναι desktop να χρησιμοποιείς συστοιχία σκληρών δίσκων, το οποίο ονομάζεται RAID 1, δηλαδή να έχεις δύο σκληρούς στον υπολογιστή αντί για έναν, όπου ο ένας αποτελεί το ακριβές αντίγραφο του άλλου. Έχει πολύ μικρό κόστος, κοστίζει 100-150 ευρώ παραπάνω απ’ ότι το να έχει κανείς έναν σκληρό δίσκο στον υπολογιστή. Επιπλέον, με αυτό το σύστημα και να υπάρξει πρόβλημα στον έναν δίσκο, το σύστημα δουλεύει.
Αφαιρείς τον σκληρό που χάλασε, τοποθετείς τον άλλο και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Συνεπώς αν τα ακολουθήσει κανείς όλα αυτά η πιθανότητα να χάσει δε δομένα εκμηδενίζεται. Οπότε, δεν υπάρχει λόγος, όσοι χρησιμοποιούν οδοντιατρικό λογισμικό να δαπανούν χρόνο για να τηρούν ταυτόχρονα και χειρόγραφο αρχείο.